Het jaar 1572 is het begin van de ‘geboorte van Nederland’ én een keerpunt in de Tachtigjarige Oorlog (1568 – 1648). Het was een heftige strijd: oorlog en deels ook burgeroorlog. Elke stad in de Nederlanden speelde hierin zijn eigen rol en heeft zijn eigen herinneringen. Sommigen bleven de landsheer, koning Filips II van Spanje, trouw. Anderen namen deel aan een opstand onder leiding van Willem van Oranje. Uit eigen beweging of noodgedwongen.
Maar de expositie vertelt niet alleen over het verleden. Want de waarden die 450 jaar geleden werden bevochten, zijn nog steeds actueel: vrijheid, verdraagzaamheid, verbondenheid, verscheidenheid. De expositie nodigt dan ook uit tot herdenking en bezinning. Want vrijheid van de één is niet altijd de vrijheid van de ander, zoals dat ook in 1572 het geval was.